Podatnikami podatku od nieruchomości są m.in.:
- posiadacze (najemcy, dzierżawcy) nieruchomości lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,
- właściciele lokali mieszkalnych (jeżeli wyodrębniono własność lokali).
Osoby fizyczne są zobowiązane złożyć właściwemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie (wygaśnięcie) obowiązku podatkowego (np. zakup czy sprzedaż nieruchomości) lub od dnia zaistnienia zdarzenia mającego wpływ na wysokość podatku (np. zmiana sposobu użytkowania budynku lub jego części).
W przypadku użytkowania budynku lub jego części (pomimo tego, że budowa nie została zakończona) i niedopełnienia obowiązku zgłoszenia do opodatkowania podatkiem od nieruchomości organ podatkowy ma prawo wymierzyć podatek do 5 lat wstecz.
Osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz spółki niemające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oraz jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe są obowiązane:
- składać, w terminie do dnia 31 stycznia, organowi gminy właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeśli obowiązek powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku,
- odpowiednio skorygować deklarację, w razie zaistnienia zmian, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian,
- wpłacać obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości - bez wezwania - na rachunek budżetu właściwej gminy: za styczeń do 31 stycznia, a za pozostałe miesiące w terminie do 15 dnia każdego miesiąca.
Dla ustalenia sposobu opodatkowania i zaliczenia gruntu do określonego rodzaju użytków decydujące znaczenie mają zapisy w geodezyjnej ewidencji gruntów i budynków (a nie zapisy w innych rejestrach, np. w planie zagospodarowania przestrzennego, ani faktyczny sposób wykorzystywania gruntów).